Trudny do zniesienia i uniemożliwiający normalne funkcjonowanie ból kręgosłupa sprawia, że coraz więcej osób potrzebuje skutecznej rehabilitacji. Skutecznej, czyli nie tylko takiej, która doraźnie wyeliminuje ból, ale takiej, która sprawi, że ten nie będzie powracał.
Rehabilitacja nie może być mylona z zabiegami, których celem jest jedynie ulżenie pacjentowi borykającemu się z silnym epizodem bólowym. Sami pacjenci popełniają ten błąd i rezygnują z zabiegów, gdy tylko odczują ulgę. Niestety, sprawia to, że po kilku miesiącach wracają do gabinetu fizjoterapeuty, skarżąc się na jeszcze większy dyskomfort. Pracę z terapeutą należy traktować jak proces, który poza wyeliminowaniem bólu i przywróceniem sprawności ma także sprawić, że pacjent zdobędzie wiedzę i pozna prawidłowe wzorce ruchowe, dzięki którym uda mu się zachować zdrowie do późnej starości.
Kiedy należy rozpocząć rehabilitację?
Rehabilitację należy rozpocząć niezwłocznie, gdy tylko wystąpią pierwsze objawy bólu, a nawet wcześniej, gdy zaczniemy odczuwać niewielki dyskomfort. Bagatelizowanie objawów i uśmierzanie bólu kręgosłupa środkami przeciwbólowymi, to równia pochyła prowadząca do katastrofy w postaci całkowitej utraty możliwości wykonywania nawet najprostszych czynności.
W przypadku zaawansowanych schorzeń i dolegliwości, które wymagają interwencji chirurgicznej, rehabilitacja powinna zostać podzielona na fazy przedoperacyjną i pooperacyjną. Pierwsza przygotowywała będzie do zabiegu, a druga ma na celu powrót do pełnej sprawności ruchowej.
Pacjent zostanie także zmotywowany do działania, co jest bardzo ważne, gdyż w wielu przypadkach urazy kręgosłupa zmuszają nas do rezygnacji z dotychczasowego trybu życia i aktywności oraz zmiany naszych nawyków, a to może wiązać się z wystąpieniem apatii, która prowadzi do dalszego spadku aktywności.
Jakie schorzenia objęte są postępowaniem terapeutycznym?
Nowoczesne terapie mają szeroki wachlarz zastosowań. W lżejszych przypadkach stosowane są jako jedyne postępowanie przywracające sprawność, w cięższych stają się uzupełnieniem leczenia szpitalnego i farmakoterapii.
Wskazaniem do rehabilitacji jest ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, ból kręgosłupa w odcinku piersiowym, ból kręgosłupa w odcinku szyjnym, dyskopatia (potocznie nazywana „wypadnięciem dysku”), zmiany degeneracyjne krążka międzykręgowego, kręgozmyk, rwa kulszowa, której towarzyszy ból promieniujący na kończyny, mrowienia i drętwienia kończyn, ogólne bóle pleców, bóle i sztywnienie karku, bóle głowy (migreny mogą być spowodowane problemami z kręgosłupem).
Oczywistym powodem udania się do gabinetu rehabilitacji powinny być także wszelkie urazy mechaniczne, czyli następstwa wypadków komunikacyjnych, kontuzje sportowe, bóle pojawiające się po dźwignięciu ciężaru lub spowodowane inną formą ruchu (np. gwałtownym wyprostem czy skrętem).
Rehabilitacją objęte mogą zostać także osoby z wadami postawy, skrzywieniami kręgosłupa – w dużej mierze dotyczy to dzieci i młodzieży, nawet jeśli nie wystąpiły jeszcze dolegliwości bólowe. Z zabiegów rehabilitacji powinny skorzystać także kobiety, które zaczęły odczuwać bóle kręgosłupa w czasie ciąży.
Ból kręgosłupa i przebieg rehabilitacji
Zanim wybrana zostanie określona metoda terapii i podjęte zostaną działania, pacjent musi zostać dokładnie zdiagnozowany. W tym celu sporządza się zestawienie danych zebranych w trakcie wywiadu z pacjentem, którego wypytuje się nie tylko na temat objawów, czy przyczyn urazu, ale także na temat stylu życia, nawyków np. dotyczących sposobu układania się do snu czy rodzaju wykonywanej pracy. Ważnym jest, by pacjent był maksymalnie szczery w czasie rozmowy z terapeutą.
Następnie chory poddawany jest badaniu, dzięki któremu terapeuta zbiera informacje na temat stanu aparatu ruchu. Ustalane są pozycje, rodzaje i zakres ruchów, które nie powodują bólu. Dopiero na podstawie badania i wywiadu lub po konsultacji z lekarzem, przechodzi się do właściwej terapii.
Jak wspomnieliśmy na wstępie, celem rehabilitacji jest nie tylko wyeliminowanie bólu. Rehabilitant ma przywrócić pacjentowi możliwość podejmowania normalnych aktywności związanych z zabawą, pracą, nauką czy treningiem sportowym lub rekreacją ruchową, a także nauczyć go takich zachowań, które wyeliminują lub wyraźnie ograniczą nawroty epizodów bólowych.
Terapia opiera się na szeregu zabiegów i ćwiczeń, które wprowadzane są w odpowiedniej kolejności w kolejnych fazach leczenia. Stosuje się odpowiednie pozycje, formy ruchu z pomocą terapeuty oraz ćwiczenia wykonywane indywidualnie przez pacjenta. Najczęściej wykorzystywane techniki mieszczą się w obszarze działań przynależnym tzw. terapii manualnej. Pacjent jest także stopniowo edukowany oraz motywowany do działania i zmiany szkodliwych nawyków, a także do rozwinięcia umiejętności bazujących na jego możliwościach.
Serdecznie zapraszamy na konsultację!